Oprichting LO
In de loop van het jaar 1942 nam het aantal mensen dat zich genoodzaakt zag onder te duiken aanzienlijk toe. Dit als gevolg van maatregelen van de bezetter, zoals de Arbeitseinsatz en de meldingsplicht voor Nederlandse militairen. Ook raakten steeds meer mensen betrokken bij het verlenen van hulp daarbij. Vanwege de grote risico’s die daaraan verbonden waren gebeurde dit onder strikte geheimhouding en dus individueel. In het najaar 1942 kwam Helena Theodora Kuipers-Rietberg (“tante Riek”) uit Winterswijk in contact met ds Fredrik Slomp. Zij wist hem ervan te overtuigen dat er een organisatie moest komen om deze vorm van verzet te coördineren, en dat hij degene was die deze taak op zich moest nemen. Zo ontstond aan het eind van 1942 de Landelijke Organisatie voor Hulp aan Onderduikers, de LO, onder leiding van ds Slomp, alias “Frits de Zwerver”.
Al snel werden in tal van plaatsen contacten gelegd. Dit verliep vooral via kerken, en via christelijke organisaties zoals vrouwenverenigingen en de meubelmakersbond.

Oprichting LKP
Behalve voor onderdak moest ook voor dagelijkse levensbehoeften van onderduikers worden gezorgd, zowel in financiële zin als in de vorm van distributiebescheiden. Immers: veel elementaire levensbenodigdheden waren “op de bon”, en niet beschikbaar voor wie, als gevolg van het onderduiken, niet meer als inwoner geregistreerd stond. Aanvankelijk was het nog wel eens mogelijk om deze bonnen via goedgezinde ambtenaren toegespeeld te krijgen, maar toen de aantallen onderduikers toenamen moest hierin op grotere schaal worden voorzien. Dat gebeurde door middel van overvallen op distributiekantoren en -transporten. Onder bedreiging van gefingeerd geweld, dan wel werkelijk geweld als dat echt onvermijdelijk bleek. Daartoe werd binnen de LO in augustus 1943 een eigen verband van Knokploegen opgericht: de Landelijke voorzien Knokploegen, ofwel de LKP. Degenen die daaraan leiding gaven waren Leendert Valstar (“Bertus”), Liepke Scheepstra (“Gjalt”, “Jelt”, naderhand vooral "Bob" geheten), Hilbert van Dijk (“Arie”, “Havendijk”) en Izak van der Horst (“Sjaak”). Valstar en Scheepstra coördineerden de overvallen in resp. de westelijke en de oostelijk helft van het land, terwijl Van Dijk en Van der Horst zorgden voor afstemming daarvan op de behoeften van de LO.
Ook in de gezinnen waarvan de vader als gevolg van zijn onderduik niet meer voor inkomen zorgde was behoefte aan financiële steun. Daarin werd voorzien door het Nationaal Steunfonds, het NSF.

Levensbeschouwing
De initiatiefnemers van LO en LKP waren allen gereformeerd. In de begintijd vond uitbouw van de organisatie vooral binnen dat eigen netwerk plaats. En dat ligt voor de hand: want wie zijn leven op het spel zet en voor eigen veiligheid mede afhankelijk is van de betrouwbaarheid van contactpersonen zoekt die contacten allereerst in eigen omgeving, bij mensen van wie je weet dat je erop vertrouwen kunt. Maar al snel sloten ook mensen uit bredere kring zich aan. Om die reden werd ook voor de leiding, de zg. “Top”, vooral uit rooms-katholieke kring (Theo Dobbe, “Hans”, Johannes van Bijnen, “Frank”) aanvulling gezocht.
Een waardevolle indicatie voor de levensbeschouwelijke samenstelling van de LO-LKP biedt de Necrologie, de lijst van omgekomen medewerkers. Deze is te vinden in gedenkboek Het Grote Gebod, deel 2, pag. 617–642 (zie www.LO-LKP.nl). Van de 1671 daarin vermelde namen waren 614 personen (36%) gereformeerd, 495 (29%) Nederlands-hervormd, 345 (19%) rooms-katholiek, terwijl van 112 geen godsdienst wordt vermeld. Ook evangelisch-luthersen, doopsgezinden, remonstranten en anderen namen deel.

Geschiedschrijving
Van de acht hierboven met name genoemde personen hebben slechts twee (ds F. Slomp en L. Scheepstra) de bevrijding meegemaakt. Samen met andere verzetsdeelnemers die overleefden kwamen zij eind 1945 tot oprichting van de LO-LKP Stichting (foto bestuur-1946) ,later omgezet in St. Herinnering LO-LKP. Met als doelstellingen: het onderhouden van de onderlinge band en het in gedachtenis houden van de geschiedenis van het verzet in LO en LKP. Die geschiedenis werd opgetekend in de beide delen van gedenkboek Het Grote Gebod. Daarin is er ook naar gestreefd om van zoveel mogelijk gevallen verzetsmensen enige personalia en een portretfotootje op te nemen. De digitale versie van de gedenkboeken Het Grote Gebod is beschikbaar op www.LO-LKP.nl

Documentaires
De documentaires, alle daterend uit voorjaar 1995, ontlenen hun bijzondere historische waarde aan het feit dat het vrijwel uitsluitend oud-verzetsmensen zelf zijn die hierin, vijftig jaar na dato, aan het woord (en in beeld) komen, en in alle openheid terugblikken op hun ervaringen van weleer. St. Herinnering LO-LKP vroeg en verkreeg van de EO toestemming om deze documentaires op deze site algemeen toegankelijk te maken. Ons bestuur is de EO daarvoor zeer erkentelijk